Hình 10: Vẻ ngoài của các tinh thể (có thể là zircon) bị biến đổi được cho là do xử lý nhiệt cao không thể thiếu sự khuếch tán Be của sapphire chủ. Ảnh chụp bởi Nathan Renfro.
Gần đây phòng giám định Carlsbad có nhận giám định một viên sapphire màu hồng nặng 1,40 ct với các đới màu cam khác thường. Những quan sát ban đầu dưới kính hiển vi ghi nhận nhiều tinh thể có sự thay đổi màu nhẹ với tông màu nóng, một số bao thể được bao quanh bởi các dĩa mây dạng dấu vân tay (hình 10), dạng bao thể phù hợp với xử lý ở nhiệt độ cao. Trong dung dịch nhúng thấy một mặt đới màu cam gần chóp đáy và một đới màu cam nằm song song ngay phía dưới mặt bàn (hình 11). Đới màu cam trong sapphire xử lý nhiệt cho phép suy luận về loại xử lý khuếch tán beryllium – Be. Tuy nhiên khi kiểm tra viên đá bằng phổ khối lượng – plasma cảm ứng kép – bắn laser (LA-ICP-MS) tại khu vực gờ viên đá (để tránh tia laser ăn mòn tại một vị trí có thể ảnh hưởng đến vẻ ngoài của đá) thì lại không phát hiện sự tồn tại của Be. Điều này cũng không có gì ngạc nhiên bởi vì phần gần gờ không có màu cam.
Hình 11: Đới màu cam dọc theo chóp đáy và mặt bàn trong viên sapphire hồng, khi quan sát trong dung dịch nhúng methylene iodide, được tạo ra bởi việc xử lý khuếch tán Be. Phóng đại 10 lần. Ảnh chụp bởi Nathan Renfro.
Hướng nằm của đới màu cam trong viên sapphire này thì vuông góc với trục c. Đây là hướng nằm phổ biến của các đới màu cam tự nhiên trong sapphire padparadscha, điều này được cho là do sự giam giữ các lỗ khuyết hỏng mạng được tạo nên bởi sự dư thừa magnesium – Mg (J. L. Emmett và nhóm nghiên cứu, có bài “Xử lý khuếch tán Be trên ruby và sapphire”, Summer 2003 G&G, trang 84 – 135). Để loại trừ trường hợp các đới màu cam được hình thành từ việc hợp nhất một cách tự nhiên giữa các tâm khuyết mạng bị giam giữ, cần phải kiểm tra sự hiện diện của Be trực tiếp trên một trong các đới màu cam. Sau khi có được sự cho phép của khách hàng, phân tích LA-ICP-MS ghi nhận có hơn 35 ppma Be trong khu vực đới màu cam, điều này đủ để tạo màu cam đáng kể trong sapphire màu hồng.
Từ hình dạng và hướng nằm của đới màu trong viên đá cho thấy rõ ràng là nó được xử lý khuếch tán Be từ những phiến đá ban đầu hoặc từ mẫu đá thô có đủ điều kiện chất đá để có thể mài lại sau khi xử lý để cho phép tất cả dấu vết Be được loại bỏ khỏi khu vực gờ trong quá trình cắt mài. Thật khó để có thể nói rằng có hay không việc nổ lực có chủ ý nhằm vượt qua các kiểm tra cơ bản đối với Be có trong gờ. Tuy nhiên, những quan sát đặc điểm ngọc học trong dung dịch nhúng một cách thận trọng và những am hiểu về sự thay đổi màu sắc trong corundum giúp ngăn ngừa sự nhầm lẫn giữa loại sapphire xử lý khuếch tán Be như thế này với loại sapphire xử lý nhiệt thông thường. (Công Ty TNHH Giám Định Rồng Vàng – SJC lược dịch theo Nathan Renfro và Amy Cooper trong Lab Notes, quyển G&G Fall 2011)